روزنامه‌های چاپ امروز کابل بیشتر به بررسی اظهارات حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان درباره اصلاح نظام آموزشی و آموزش به زبان انگلیسی در دانشکده‌های پزشکی و مهندسی پرداخته‌اند.

آقای کرزی این سخنان را روز شنبه، ۳ سرطان/تیر در مراسم گشایش سمینار سه‌روزه فراخوان ملی برای اصلاح نظام آموزشی و کاریابی در افغانستان بیان کرد. در این سمینار مسئولان وزارتخانه‌های تحصیلات عالی، آموزش و پرورش و کار و امور اجتماعی شرکت دارند.

هشت صبح در مطلب اصلی خود نوشته است: همانگونه که آقای کرزی گفت، نظام آموزشی افغانستان واقعا کهنه است و نمی‌تواند نیروی انسانی متخصص واقعی تولید کند. به نظر نویسنده دلیل آن این است که در دانشگاه‌ها از برنامه درسی قدیمی استفاده می‌شود که مطابق شرایط و نیازهای جامعه اصلاح نشده است.

این روزنامه همچنین افزوده است که در دانشگاه‌های افغانستان پژوهش و تولید دانش و آموزش تفکر انتقادی بسیار ناچیز است. به نوشته هشت صبح، حتی در برخی از دانشکده‌ها به دانشجویان اجازه طرح سوال و انتقاد داده نمی‌شود و اگر دانشجویی این وضعیت را زیر سوال ببرد، در امتحان ناکام می‌شود.

سرمقاله‌نویس هشت صبح در ادامه نوشته است که برخی از استادان سالخورده با هماهنگی استادانی که براساس "روابط سیاسی، قومی و خانوادگی" وارد هیئت علمی دانشگاهها شده‌اند، با هر نوع تلاش اصلاح‌طلبانه به شدت مخالفت می‌کنند.

روزنامه شاخص در مطلبی با عنوان "نظام آموزشی، اصلاحات اساسی یا اصلاحات سیاسی؟"، پیشنهاد آقای کرزی برای آموزش پزشکی و مهندسی در دانشکده‌ها به زبان انگلیسی را نقد کرده و نوشته است که معضل نظام آموزشی افغانستان در زبان نه بلکه در استراتژی و تصمیم‌گیری‌های کلان نهفته است.

محمدعمر مومند افزوده است: حقیقت این است که دانستن یک زبان بین‌المللی امتیاز فردی است، اما اگر این امتیاز به بهای تضعیف زبان‌های ملی به دست آید، سود آن متناسب نخواهد بود. نویسنده افزوده است: در حالی که نظام آموزشی نیازمند تغییر زیربنایی است، در عمل همه توجه‌ها به "اصلاحات روبنایی" معطوف است.

نویسنده شاخص همچنین اظهارات آقای کرزی در سیمینار فراخوان اصلاح نظام آموزشی و کاریابی را به "کمپین سیاسی تیم حاکم" نسبت داده و نوشته است که در پس اصلاحات مطرح شده در اظهارات او "نیات سیاسی پنهان شده است".

ماندگار با تعبیر "توطئه‌ای پشت یک ساده‌لوحی"، در مطلب اصلی صفحه نخست خود شک و تردیدهایی را در مورد سخنان آقای کرزی مطرح کرده است. نویسنده نگران آن است که نکند رئیس‌جمهور و همراهانش "به بهانه اصلاح نظامی آموزشی، قصد برانداختن زبان فارسی را در خاستگاه اصلی‌اش داشته باشند".

کاوه جبران در این مطلب نوشته است که "هیچ خرد سالمی نمی‌پذیرد که دلیل عدم رشد اقتصادی این کشور تدریس به زبانی غیر از انگلیسی باشد ... دوری ما از نظام و قانون بود که مایه اصلی عقب‌ماندگی ما شد". نویسنده، آقای کرزی را متهم به تلاش برای "سنگ تمام گذاشتن" به براندازی فارسی از نظام آموزشی کرده است.

ماندگار در مقاله دیگری با عنوان "طرح‌هایی که کرزی در سر دارد"، به بررسی و تحلیل اظهارات آقای کرزی در اجلاس قوای ثلاثه دولت پرداخته است. حسینی مدنی معتقد است که از این سخنان آقای کرزی استنباط می‌شود که او در پی ماندن در قدرت است.

به نظر نویسنده، اینکه آقای کرزی گفته است که برای آینده و پس از ۲۰۱۴ میلادی هم برنامه داریم، شاید منظورش این بوده است که او احتمالا در پنج سال پس از ۲۰۱۴ میلادی، از یک رئیس‌جمهور مورد اعتماد خود حمایت کند و بعد از آن دوباره به قدرت بازگردد و نقش ولادیمیر پوتین را در افغانستان بازی کند.

سروش ملت مخالفت آقای کرزی با "مصلحت‌گرایی" را در مطلب اصلی خود با عنوان "مبارزه با مصلحت‌گرایی عزم همگانی می‌طلبد"، بررسی کرده و نوشته است که او در سخنرانی خود به مصلحت‌اندیشی، قوم‌گرایی و تبارگرایی در دولت "اعتراف" کرد.

به نظر فهیم خرسند در این مطلب، مصلحت‌گرایی و قوم‌گرایی میراث چند دهه نظامی‌گری و جنگ است که حالا به عنوان یک "الزام ناخواسته" در حکومتداری افغانستان واقعیت یافته است. نویسنده معتقد است که تلاش‌ها برای زدودن این واقعیت‌ها هنوز در آغاز راه است.

مقاله‌نویس سروش ملت تاکید کرده است که مبارزه با این واقعیت‌ها نیازمند روندی طولانی و تلاش همگانی است. به نظر نویسنده، نه تنها حکومت بلکه قوه مقننه و قضائیه و همچنین جامعه مدنی، رسانه‌ها و همه اقشار جامعه مسئولیت دارند که برای ایجاد نگاه ملی، قوم‌گرایی را از ذهنیت‌ها پاک کنند.